پژوهش موسسه آموزش عالی حوزوی الزهراء(سلام الله علیها) اهواز

چکیده:
شناخت خدای سبحان و افعال و آثار او و بحث توحید در درجه ای از اهمّیّت است که کمتر آیه ای در قرآن یافت می شود که بطور مستقیم یا غیر مستقیم به آن نپرداخته باشد.
در آیات آغازین سوره حدید (6آیه ابتدایی) بحث بسیار قابل تأمّل و جالبی پیرامون توحید و صفات الهی دارد. با دقت نظر در این آیات پی به صفاتی می توان برد که خود زمینه ای برای معرفت هر چه بیشتر پروردگار می تواند باشد. البته پس از مراجعه به کتب تفسیری متوجه می شویم که محور اصلی این آیات یک موضوع کلامی نیز می باشد لذا برای فهم بهتر مقصود واقعی آیات ،نیاز به مراجعه به کتب کلامی و روایی می باشد.
این پژوهش به دیدگاه اهل بیت و اهل سنت پرداخته است، لذا در کنار روایات اهل بیت به دیدگاه علما اهل سنّت در خصوص توحید و مراتب آن و هم چنین صفات باریتعالی که در این آیات آمده و نحوه ارتباط آنها با ذات اقدس پرداخته است. مراحل سه گانه توحید ذاتی و صفاتی و افعالی در محور توحید نظری می باشد ولی آنچه بعد از این 3 مرحله مترتب می شود، توحید عملی است که پرداختن به آن نیازمند پژوهش دیگری می باشد.
فرق اسلامی در مسئله توحید ذاتی اتفاق نظر داشته ولی در خصوص توحید افعالی و صفاتی از نظر مبنایی با هم اختلافاتی دارند و این منشأی برای اختلاف دیدگاه ها در برخی از فروع کلامی شده است.
فرق اسلامی برای نظرات خود ادّله نقلی و عقلی را مطرح نموده اند. با بررسی و مقایسه آنها، نظریّه ای که مطابق با اصول عقلانی و وحیانی می باشد، کلام و ادّلة اهل بیت (علیهم السّلام)و امامیّه بوده و این امر باعث گردیده که این دیدگاه مورد پذیرش واقع گردد، دراین پژوهش به بیان دیدگاه های تفسیری برخی از اهل سنت وشیعه پرداخته ودر نهایت نظر حق را با ادّله مطرح نموده است.

کلید واژه ها:
تسبیح خداوند، صفات و اسما الهی، توحیدنظری